„NABUKO“ – XHUZEPE VERDI (21.09.2024)

Salloni i Operës dhe Baletit Nacional

Dirigjente: Bisera Çadlovska
Regjisor: Renato Bonajuto (Itali)
Skenografia: Flavio Arbeti (Itali)
Kostumografia: Artemio Kabasi (Itali)
Koreografe: Maja Mitrevska Bogojevska
Ass. dirigjenti: Katerina Stojkovska
Asistent regjisor: Teresa Gargano (Itali), Ljupka Jakimovska
Koncert mjeshtër: Jane Bakevski
Kor mjeshtër: Jasmina Gjorgjeska
Dizajni i dritës: Milço Aleksandrov
Korepetitorë: Elena Siljanoska, Janinka Nevçeva, Andreja Naunov, Jordan Petrushevski

Nabuko: Marjan Jovanoski
Abigail: Zlata Toshevska Dimovska
Fenena: Nikolina Janevska
Ismail: Zoran Sotirov
Zaharie: Igor Durlovski
Prifti i madh: Dime Petrov
Ana: Katerina Stojanovska
Abdalo: Dejan Stoev

Inspicientë: Dragan Kostadinoviq, Marko Pavlevski
Pëshpëritës: Nevena Georgieva

Interpretojnë: kori, orkestra, ansambli i baletit të Operës dhe Baletit Nacional grave dhe nxënës nga dega e baletit në shkollën e mesme muzikore “Ilia Nikolovski – Luj”

SINOPSIS

AKTI I

Jerusalemi, pjesa e brendshme e tempullit të Solomonit

Jerusalem, shekulli i 6-të p.e.s. Izraelitët po luten për ndihmë kundër Nabukos, mbretit të Babilonisë, i cili i ka sulmuar ata dhe po vandalizon qytetin. Zakaria, kryeprifti i tyre, shfaqet me vajzën e Nabukos, Fenena, të cilën hebrenjtë e mbajnë peng. Ai e siguron popullin e tij se Zoti nuk do t›i braktisë. Ndërsa izraelitët largohen, Ismaili, nipi i mbretit të Jeruzalemit, mbetet vetëm me Fenenën. Të dy ranë në dashuri gjatë burgimit të Ismailit në Babiloni dhe Fenena e ndihmoi të arratisej dhe e ndoqi në Jerusalem. Biseda e tyre ndërpritet nga shfaqja e papritur e gjysmëmotrës së Fenenës, Abigaile, dhe një grupi ushtarësh babilonas të maskuar. Abigaile, e cila është gjithashtu e dashuruar me Ismailin, i thotë se ajo mund të shpëtojë njerëzit e tij nëse ai do t›i kthejë dashurinë e saj, por ai refuzon. Izraelitët nxitojnë të kthehen në tempull në panik. Kur Nabuko hyn me luftëtarët e tij, Zaharie përballet me të, duke kërcënuar se do të vriste Fenenën. Ismaili çarmatos priftin dhe ia dorëzon Fenenë babait të saj. Nabuko urdhëron shkatërrimin e tempullit.

AKTI II

L‘Empio, apartamente në pallat

Nabuko ka emëruar Fenenën regjent ndërsa ai është larg në luftëra. Abigaile, e kthyer në pallatin mbretëror në Babiloni, ka gjetur një dokument që thotë se ajo nuk është vajza e mbretit, por fëmijë i skllevërve. Duke parashikuar një të ardhme në të cilën Fenena dhe Ismaili do të sundojnë së bashku mbi Babiloninë, ajo betohet për hakmarrje ndaj Nabukos dhe Fenenës. Kryeprifti i Balit mbërrin me lajmin se Fenena ka liruar të burgosurit izraelitë. Si rezultat i tradhtisë së saj, ai i ofron fronin Abigaile dhe propozon të përhapë thashethemet se Nabuko ka rënë në betejë. Diku tjetër në pallat, Zakaria lutet për frymëzim për t›i bindur babilonasit të heqin dorë nga idhujt e tyre të rremë. Ismaili hyn dhe levitët e mbledhur e akuzojnë për tradhti, por Zakaria njofton se është falur për shpëtimin e një shoku izraelit – Fenenën e sapokthyer në besim. Një oficer nxiton të paralajmërojë Fenenën se mbreti ka vdekur dhe jeta e saj është në rrezik. Para se ajo të arratiset, kryeprifti i Balit arrin me Abigailen dhe babilonasit, të cilët shpallin Abigailen sundimtare. Ajo është gati të kurorëzohet kur, për habinë e të gjithëve, shfaqet Nabuko. Ai ia rrëmben kurorën, përballet me turmën dhe e shpall veten jo vetëm mbretin e tyre, por edhe perëndinë e tyre. Për këtë blasfemi e godet një rrufe. Abigaile, triumfuese, merr kurorën për vete.

AKTI III

Profecia, kopshte të varura

Babilonasit përshëndesin Abigailen si sundimtarin e tyre. Kryeprifti e nxit atë që të vriten izraelitët, por para se të japë urdhrin, Nabuko i zhveshur endet brenda. Abigaile e shkarkon turmën dhe, vetëm me Nabukon, e mashtron atë për të nënshkruar urdhrin e vdekjes për izraelitët e robëruar. Ai pyet se çfarë do të ndodhë me Fenenën dhe Abigaile përgjigjet se edhe ajo duhet të vdesë. Kur Nabuko përpiqet të gjejë në rrobat e tij dokumentin që vërteton prejardhjen e Abigailes, ajo e prodhon atë dhe e bën copë-copë. Ai lutet kot për jetën e Fenenës. Përgjatë brigjeve të Eufratit, izraelitët pushojnë nga puna e detyruar, dhe mendimet e tyre kthehen në atdheun e tyre. Zakaria parashikon se ata do të kapërcejnë robërinë dhe do ta shkatërrojnë Babiloninë me ndihmën e Perëndisë.
AKTI IV

Idhulli i thyer, apartamente në pallat

Nga një dritare në banesën e tij, ku ai është mbyllur nga Abigaile, Nabuko shikon Fenenën dhe izraelitët që drejtohen drejt ekzekutimit. I dëshpëruar, ai i lutet perëndisë së Izraelit për falje, duke u zotuar të konvertojë veten dhe popullin e tij. I rivendosur mendja e tij, ai detyron të hapë derën dhe thërret ushtarët e tij për të rimarrë fronin dhe për të shpëtuar vajzën e tij. Izraelitët do të ekzekutohen. Fenena lutet që të pranohet në parajsë kur Nabuko nxiton dhe ndalon sakrificën. Abigaile, plot pendim, merr helm dhe vdes, duke rrëfyer krimet e saj dhe duke iu lutur zotit të Izraelit që ta falë. Nabuko shpall konvertimin e tij dhe liron izraelitët, duke u thënë atyre të kthehen në tokën e tyre të lindjes dhe të rindërtojnë tempullin e tyre. Izraelitët dhe babilonasit janë të bashkuar për të lavdëruar Perëndinë.